(nie)dokładnie

(nie)dokładnie to próba przedstawienia twórczości Elżbiety Jabłońskiej oparta na analizie zrealizowanych w przeszłości prac i projektów (retrospektywa), nadania im spójnej narracji i prezentacja w nowej odsłonie, która daje nam (widzom) wgląd w przyszłość (perspektywa), odkrywając nieznany dotąd potencjał znanych prac.
Sama wystawa to zdarzenie osadzone w czasie – tu i teraz, choć wywodzi się zarówno z trwania, jak i z procesu, którego progres pokazujemy w galerii jedynie jako wycinek, moment, fragment czasoprzestrzeni.
W wywiadzie psychiatra dr Walter Nieves powiedział, że przyszłość decyduje o przeszłości. Zdanie to, dotyczące pamięci, która jest zmienna i może być niedokładna, stanowi doskonały przypis do wystawy Elżbiety Jabłońskiej. Pamięć nie jest już rozumiana jako coś ustalonego, ale raczej podlega narracyjnym korektom związanym z obecnymi okolicznościami i przyszłymi oczekiwaniami. Nawet aktualne wydarzenia są zapisywane w pamięci subiektywnie, po tym jak zostaną przetworzone przez spostrzeganie teraźniejszości i przyszłości.
Czy jesteśmy zatem rezultatem naszej obiektywnej przeszłości, wiernie zapisanej w naszej pamięci? Czy możemy założyć, że nasza pamięć zawiera dokładne odwzorowanie naszej przeszłości, takiej, jaka się wydarzyła? Czy to, co nam się w życiu przydarzyło kiedyś, decyduje o tym, kim jesteśmy teraz? Czy przeszłość decyduje o teraźniejszości i przyszłości, a to, kim jesteśmy, jest sumą naszych przeszłych doświadczeń?
Odpowiedź brzmi: nie…, to znaczy (nie)dokładnie…
Nieustająco dokonujemy korekt naszej pamięci co do przeszłych wydarzeń i poprzez to przekształcamy naszą relację z obecną chwilą i z oczekiwaniami co do przyszłości. Możemy z pełnym przekonaniem powiedzieć, że jesteśmy determinowani w tym samym stopniu przez to, czego oczekujemy od przyszłości, jak i przez subiektywne poczucie swojej przeszłości.

(nie)dokładnie to rodzaj remake’u,
to zapis stanu umysłu,
to forma podsumowania, przetworzenia albo przepisania…
Pokazujemy prace w nowych odsłonach (Działania Stołowe, In statu nascendi. Naprawa duszy, naprawa ciała, Tam już nic nie ma), interpretacjach (Partytura na Głosy Zwierzęce) i naruszeniach (Supermatka). Dzieła „ukazują się/unaoczniają się” nam na nowo.
Stanowią „pogłos” przeszłości, są „echem” pierwszych pokazów, pierwszych prezentacji i wystaw, skłaniają do powtórnego „odczytania”, do spojrzenia na nie z innej „perspektywy”.

Wystawa jako „echo”.
Źródło osadzone w teraźniejszości, które wybrzmiewa z każdą chwilą, trafiając do przeszłości, staje się jednocześnie obietnicą na przyszłość…
(rozprzestrzenianiem/rezonowaniem w rzeczywistości, podróżą, spełnieniem)
Można powiedzieć, że prace, które pokazujemy na wystawie, są właśnie takim „echem”.
Impuls z przeszłości, który dał początek prezentowanym pracom (pierwszy pomysł/realizacja/pokaz), po przebytej drodze, odbijaniu się o „przeszkody”, nieustającej zmianie kierunków i trajektorii, byciu w ciągłym procesie, w czasie, w drodze (tej mentalnej i emocjonalnej artystki, ale też tej rzeczywistej, w postaci kolejnych wystaw, kolekcji, galerii) właśnie dotarł do Bydgoszczy.

„Echo”, które dotarło do swojego miejsca, do lokacji – „echolokacji”*.

* Echolokacja – metoda stosowana przez niektóre gatunki do nawigacji, wykrywania i chwytania zdobyczy oraz w komunikacji międzyosobniczej [https://pl.wikipedia.org/wiki/Echolokacja].

Emilia Orzechowska